CÀ PHÊ ROBUSTA LÊN NGÔI

Theo báo Washington Post, Việt Nam cung cấp hơn nửa nguồn cung cà phê robusta toàn cầu và đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nỗ lực giải cứu cà phê khỏi tác động của biến đổi khí hậu.
Trong nhiều thập kỷ, thế giới cà phê chỉ có một ngôi sao: hạt arabica. Các công ty như Starbucks đã từ chối sử dụng bất kỳ loại hạt nào khác. Nhưng biến đổi khí hậu đang thay đổi tất cả.

Cà phê arabica rất nhạy cảm với sự dao động của nhiệt độ và phải đối mặt với viễn cảnh mờ mịt trong một thế giới nóng lên.

Cà phê robusta "lên ngôi"
Từng bị coi là “chị kế xấu xí” vì dáng vẻ xù xì to lớn, cây cà phê robusta lại phát triển mạnh mẽ trong điều kiện khắc nghiệt. 

Các nhà khoa học cho biết cà phê robusta được trồng trên những ngọn đồi thoai thoải ở khu vực Tây Nguyên của Việt Nam. Chúng có khả năng phục hồi tốt và cho năng suất cao hơn hầu như bất kỳ nơi nào khác. Thậm chí một số giống cho năng suất hạt gấp 2-3 lần so với các giống trồng ở những nơi khác trên thế giới.

"Arabica không còn đủ để đáp ứng khẩu vị” - ông Nguyễn Nam Hải, chủ tịch Hiệp hội Cà phê và Ca cao Việt Nam, chia sẻ với báo Washington Post. 

Hành trình mang cà phê Việt đến Úc
Trong chín kiểu uống cà phê phổ biến ở Đông Nam Á, Việt Nam có bốn
Phần lớn sự chuyển hướng sang robusta là do nhu cầu. Vào năm 2021, một đợt sương giá nghiêm trọng ở Brazil đã làm thiệt hại tới 200.000ha diện tích trồng cà phê arabica. Những cơn bão tàn phá những cánh đồng cà phê arabica ở Honduras. Trong khi đó, lượng mưa thay đổi khó lường cũng tàn phá cánh đồng trồng cà phê ở Colombia.

Bà Vanúsia Nogueira, giám đốc điều hành của Tổ chức Cà phê quốc tế (một hiệp hội liên chính phủ của các nước sản xuất cà phê có trụ sở tại London), cho biết: “Biến đổi khí hậu đã tạo ra nhiều vấn đề, chủ yếu là đối với các nước sản xuất cà phê arabica".

Năm 2022, sản lượng thấp từ Brazil - nhà sản xuất lớn nhất thế giới - đã giúp xuất khẩu cà phê Việt Nam đạt mức kỷ lục 4 tỉ USD, cao hơn 30% so với năm 2021, theo các quan chức Việt Nam. Hơn 93% cà phê Việt Nam sản xuất là cà phê robusta.

Tiên phong thay đổi khẩu vị thế giới
Tại Bảo Lộc, một thị trấn nông nghiệp yên tĩnh cách thành phố du lịch Đà Lạt hai giờ lái xe, các nhà nghiên cứu Việt Nam và châu Âu đang thử nghiệm cách nhân rộng các giống cà phê bản địa đã chứng tỏ khả năng chống chịu sâu bệnh và nắng nóng đặc biệt.

Toi Nguyen (Nguyễn, 48 tuổi), một nông dân địa phương, cho biết các hộ nông dân đang “chuẩn bị” bởi vì "tương lai của cà phê là ở đây”.

Sử dụng các kỹ thuật canh tác và chế biến mới, Nguyễn đã sản xuất được một số loại cà phê robusta đầu tiên được các giám khảo quốc tế công nhận là có chất lượng cao.

Ông Nguyễn nói cà phê của ông bán với giá cao gấp ba lần so với giá thị trường thông thường. Chúng mang đến hương vị trong lành và không có vị đắng, gắt như cà phê robusta thông thường.

Cà phê của ông Nguyễn đã tìm thấy những người hâm mộ ở Việt Nam, Pháp và Nhật Bản. Thị trường tuy còn nhỏ nhưng nó đã đem lại danh tiếng cho cà phê robusta.